Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devlet ve toplum hizmetinde bir aile: Subaşızâdeler

“Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devlet ve toplum hizmetinde bir aile: Subaşızâdeler” adında yayınlanan kitabın tanıtım lansmanı Rami Kütüphanesi Salonu’nda yapıldı.  

SUBAŞIZADE AİLESİNİN GEÇMİŞİNE YOLCULUK

Mümin Yıldıztaş ve Mehmet Berke Merter tarafından hazırlanıp Yeditepe Yayınevi tarafından yayımlanan eser, Türkiye’nin sosyo-politik tarihine, devlet yönetimine ve hayırseverlik faaliyetlerine katkıda bulunmuş bir ailenin, Subaşızâde ailesinin geçmişine bir yolculuktur. Subaşızâdeler, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden Cumhuriyet Türkiye“sinin kuruluşunda ve sonrasında toplum ve devletle bir çok alanda entegre olmuş bir ailedir. Nesiller boyunca, sadece bürokratik mekanizmalarda üst düzey görevler üstlenmekle kalmamış, aynı zamanda ülkenin kurtuluş mücadelesine maddi ve manevi hiçbir katkıyı esirgememiştir.

İMKAN VE VARLIKLARIYLA DEVLETİN YANINDA…

Ticari ve sınai faaliyetleriyle de bu ülke insanına fayda temin etme cihetine gitmişler, bıraktıkları hayır eserleriyle de adlarını ölümsüzleştirmişlerdir. Subaşızadeler, 1911 yılında başlayan Balkan Savaşları ve akabindeki Cihan Harbi ve Millî Mücadele yıllarında eldeki tüm imkân ve varlıklarıyla devletin yanında olmuştur. Örneğin, I. Dünya Savaşı’nda devlete tahsis ettikleri 2 gemi, düşman donanması tarafından batırılmıştır.

Aile üyelerinden bir kısmı İstanbul’da yer altı gruplarında Ankara’ya lojistik destek ve insan kaynağı sağlamakla meşgul olurken yine aileden Ahmet Muhtar Merter (Merter semtinin kurucusu) Trakya’daki Millî Mücadele faaliyetlerinin içerisinde aktif olarak yer almış hatta 114 kişilik bir milis teşkilatı kurmuştur.

TİFO PANDEMİSİ İÇİN AŞI…

Yine Subaşı ailesinden Ahmet Merter’in kız kardeşi olan Naile Vesile Sağlam’ı, Cumhuriyet’in ilk yıllarında kurulan tüm hayırsever kuruluşlarda aktif olarak görüyoruz. Eşi Tevfik Sağlam ise İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü de yapmış olmakla birlikte tarihe yazılacak en önemli hizmeti, ülke sathına yayılan Verem Savaş Dernekleri ve dispanserleridir. Bu arada Tevfik Sağlam Paşa’nın Cihan Harbi’nde Doğu Cephesi’nde on binlerce asker ve sivilin hayatına mal olan Tifo pandemisi için geliştirmiş olduğu aşı sayesinde 3. Ordu’nun Ruslara karşı dimdik ayakta kalmasını sağlaması, tarihe kaydı düşülmesi gereken önemli bir ayrıntıdır. Ailenin, zamanında Atatürk dâhil birçok üst düzey devlet adamı ile de sıkı ilişkileri mevcuttu. 

İLBER ORTAYLI’DAN ÖVGÜ

Eserde, aileye mensup isimlerin yaşam hikâyeleri ile devlet ve toplum hizmetindeki faaliyetleri, arşiv belgeleri, dönem gazeteleri ve hatıratlar üzerinde yapılan titiz çalışmaların neticesi ortaya konmuştur. Kitaba takdim yazısı yazan Prof. İlber Ortaylı’nın ifadesi ile eser, “sosyal tarih araştırmaları için önemli bir bölümdür.” Eserin “Son Söz”ü ise Subaşı ailesinin günümüz temsilcilerinden, psikiyatrist ve psikoterapist, Nefs İlmi ekolünün kurucusu Prof. Dr. Mustafa Merter kaleme almıştır.

KİTAP TANITIM LANSMANINA BÜYÜK İLGİ

Bugünkü Merter ailesi, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devlet ve toplum hizmetinde bir aile: Subaşızâdeler kitaplaştı… Bahçelievler ve Güngören topraklarında çiftlik, tarım, taşocakları, yoğurt gibi birçok yatırımlarıyla bölgeye hizmet vermiş Merter ailesinin torunu M. Berke Merter, Türk tarihine damga vuran ailesinin hayatını kitaplaştırdı…