İla-yi Kelimetullah ve Fatih…
Fatih Sultan Mehmet’in komutanlığında gerçekleşen kuşatmanın sonucunda 29 Mayıs 1453’te gerçekleşen fetih ile 1500 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu yıkıldı, Orta Çağ bitip, Yeni Çağ başladı. Serpil Erol İstanbul’un fethi ile ilgili bir yazı kaleme aldı…
Konstantinopolis, Doğu Roma imparatorluğu,Latin İmparatorluğu ve Osmanlı imparatorluğuna başkentlik yapmış tarihi bir şehir.
Bu şehir 54 gün süren kuşatma sonucu 29 Mayıs 1453 de 21 yaşındaki Genç Osmanlı Sultanı 2. Mehmet tarafından fethedilmiş.
Bu fetihle ilgili tarih bilgisi olanlar 2. Mehmedin Fatih unvanı aldığını, büyük toplar döktürüp gemileri karadan yürüttüğünü bilir.
Fatihin kişiliğini oluşturan karakter yapısı aile ve eğitimi çocukluk çağından itibaren gelişmesini sağlayan faktörlerin başında gelir 30 Mart 1432 de Pazar günü Edirne de Osmanlı sultanı 2. Murat in 4. Oğlu olarak dünyaya geldi.
Annesi Hüma hatun. Tarihçilere göre gayrimüslim bir cariyedir. Her Osmanlı şehzadesi gibi iyi bir eğitim aldı. Babası 2. Murat Türkçenin gelişmesi için çalışmış ve zamanındaki alimlere değer veren bir devlet adamıdır.
2. Murad, Mercümek Ahmed’in kabusname tercümesi, yazıcızade Ali efendinin Tevarih-i Al-i Selçuk adlı tarihi Yazıcızade Mehmet Efendi’nin Muhammediye’si ve Ahmet-i Bican’ın Envarül-Aşıkin adlı eserleri teşvik ederek alimlere yazdırmıştır.
2. Mehmet babasının teşvikleri ile ortaya çıkan bu eserlerden yararlanmıştır.
2. Murat oğlu şehzade Mehmet’in eğitimi ile ilgili daima ilgilenmiş ve devrin en iyi alimlerinden ders almasını sağlamıştır.
2. Mehmetin eğitim aldığı hocaları Akşemsettin, Molla Gürani, Molla Yegan, Molla Hüsrev ve Zağanos Mehmet Paşadır.Osmanlı kayıtlarında Arapça, farsça, İbranice, keldanice, Slavca, Latince, yunanca ve İtalyanca olmak üzere 8 dil bildiği belirtilir. Ayrıca 2. Mehmed Avni mahlasıyla gazeller ve kasideler yazan ve hatta bir divanı bulunan büyük bir şairdir.
İslam hukukuna uyarak, fethettiği şehirde bütün Hristiyan ve Yahudi gibi azınlıklara tanıdığı hak ve hürriyet ile zamanının demokratıdır. Fatih Konstantiniye’yi fetheden ordularının başında gururla şehre girer. Bu fethi sağlayan sebep aldığı eğitimler ve manevi değerlerine ve İslam’a olan bağlılığıdır. Bunu İla-yi Kelimetullah ruhu diye adlandırabiliriz. Zaten Fatih’in niyetini kendi dilinden öğrenmek daha doğrudur:
İmtisal-i Cahidu fillah olubdur niyetüm
Din-i İslamın mücerred gayretidür gayretüm.
Serpil Erol
About Author
